Aplicació i validació d’un model tecnopedagògic de formació docent mitjançant una plataforma educativa virtual

Mónica Inés Monsiváis Almada, Lewis McAnally Salas, Gilles Lavigne

Resum


L’article presenta un model de formació docent tecnopedagògic, validat en un curs-taller intensiu de modalitat híbrida, adreçat a docents d’ensenyament superior. Aquest curs té per objectiu capacitar en l’ús de la plataforma Moodle com a suport didàctic per a les classes. El mètode utilitzat en la recerca és de recerca-acció, els instruments que es van fer servir són l’entrevista, qüestionaris, blogs i sondeigs d’opinió, juntament amb la planificació i desenvolupament d’un curs en línia elaborat per cadascun dels participants com a producte final. El curs va ser analitzat després, per a veure com cadascun dels setze participants s’apropiava gradualment la tecnologia, sense descurar el referent pedagògic. Alguns d’ells van passar de principiants a intermedis i alguns d’aquests a avançats, mentre que els avançats van desenvolupar cursos més sofisticats i van buscar la manera de millorar-los ells sols. A més, els investigadors es van adonar que la institució universitària exerceix un paper primordial per al bon desenvolupament del curs, i de la importància que té una comunicació constant entre el facilitador i els docents-aprenents.


Paraules clau


ensenyament superior; formació docent; tecnologia educativa; apropiació tecnològica; modalitat híbrida; plataformes tecnològiques d’aprenentatge

Referències


Álvarez, M. (2006). Delimitaciones previas a la formación para el uso de las TIC en la enseñanza universitaria: funciones y competencias del docente en entornos virtuales [Delimitations prior to training for ICT use in university teaching: functions and competencies of the lecturer in virtual learning environments]. 4º Congreso Internacional Docencia Universitaria e Innovación (CIDUI). Barcelona, Spain: Universitat Oberta de Catalunya. Retrieved from http://openaccess.uoc.edu/webapps/o2/bitstream/10609/1666/1/alvarez_Guasch_Espasa_CIDUI_06_paper.pdf.

Bates, A. W. (1997). Restructuring the University for Technological Change. The Carnegie Foundation for the Advancement of Teaching. London, England. Retrieved from http://cclp.mior.ca/Reference%20Shelf/PDF_OISE/Bates_Restructuring%20University.pdf

Bautista, G., Borges, F., & Forés, A. (2012). Didáctica universitaria en entornos virtuales [University teaching in virtual learning environments] (3rd ed.). Madrid, Spain: Ediciones Narcea.

British Educational Communications and Technology Agency (BECTA) (2004). A review of the research literature on barriers to the uptake of ICT by teachers. Retrieved from http://dera.ioe.ac.uk/1603/1/becta_2004_barrierstouptake_litrev.pdf.

British Educational Communications and Technology Agency (BECTA) (2003). What the research says about interactive whiteboards. Retrieved from http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20130401151715/https://www.education.gov.uk/publications/standard/publicationDetail/Page1/15007.

Castellano, H. (2010). Integración de la tecnología educativa en el aula: Enseñando con las TIC [Integration of educational technology in the classroom]. Buenos Aires, Argentina: Cenage Learning.

Cebrián, M. (2003). Enseñanza virtual para la innovación universitaria [Virtual teaching for university innovation]. Madrid, Spain: Ediciones Narcea.

Celaya, R. R., Lozano, M. F., & Ramírez, M. M. S. (2010). Apropiación tecnológica en profesores que incorporan recursos educativos abiertos en educación superior [Technology appropriation by lecturers who incoporate open educational resources into higher education]. Revista Mexicana de Investigación Educativa, 15(45), 487-513. Retrieved from http://www.redalyc.org/articulo.oa?id=14012507007.

Epper, R., & Bates, A. W. (2004). Enseñar al profesorado cómo utilizar la tecnología [Teaching faculty how to use technology]. Barcelona, Spain: Universitat Oberta de Catalunya.

Fink, D. (2003). Creating Significant Learning Experiences: An Integrated Approach to Designing College Courses. San Francisco, CA: Jossey-Bass.

Hooper, S., & Rieber, L. P. (1995). Teaching with technology. In A. C. Ornstein (Ed.). Teaching: Theory into practice (pp. 154-170). Needham Heights, MA: Allyn and Bacon. Retrieved from http://www.nowhereroad.com/twt/.

Lavigne, G., Organista, S. J., & Backhoff, E. E. (2009). La hibridación digital del proceso educativo [Digital hybridisation of the education process]. In J. Vales García (Ed.). Nuevas tecnologías para el aprendizaje [New technologies for learning] (pp. 43-60). Mexico, DF: Pearson / Prentice Hall.

McAnally-Salas, L., Navarro, H. M., & Rodríguez, L. J. J. (2006). La integración de la tecnología educativa como alternativa para ampliar la cobertura en la educación superior [The integration of educational technology as an alternative means of expanding coverage in higher education]. Revista Mexicana de Investigación Educativa, 11(28), 11-30. Retrieved from http://www.redalyc.org/articulo.oa?id=14002803.

Murillo, T. F. J. (ed.). (2006). Modelos innovadores en la formación inicial docente [Innovative models in initial teacher training]. Santiago, Chile: UNESCO. Retrieved from http://www.oei.es/docentes/publicaciones/docentes/modelos_innovadores_formacion_inicial_docente.pdf

Nonaka, I., & Takeuchi, H. (1995). The Knowledge-creating company: How Japanese companies create the dynamics of innovation. New York, NY: Oxford University Press.

Overdijk, M., & Diggelen Van, W. (2006). Technology Appropriation in Face-to-Face Collaborative Learning. Utrecht University: Research Centre Learning in Interaction. Retrieved from http://igitur-archive.library.uu.nl/fss/2007-1213-200540/OverdijkVanDiggelen%20ECTEL%202006.pdf.

Salinas, J. (2004). Innovación docente y uso de las TIC en la enseñanza universitaria [Teaching innovation and the use of ICT in university education]. RUSC. Universities and Knowledge Society Journal, 1(1). Retrieved from http://www.uoc.edu/rusc/dt/esp/salinas1104.pdf

Sandín, M. P. (2003). Investigación cualitativa en educación: fundamentos y tradiciones [Qualiative research in education: foundation and traditions]. Madrid, Spain: McGraw Hill.

Shawki, T. (ed.) (2008). Estándares de competencia en TIC para docentes [ICT competency standards for teachers]. Paris, France: UNESCO. Retrieved from http://www.eduteka.org/pdfdir/UNESCOEstandaresDocentes.pdf




DOI: http://dx.doi.org/10.7238/rusc.v11i1.1743

Enllaços refback

  • No hi ha cap enllaç refback.




Universitat Oberta de Catalunya. eLearn Center 

RUSC. Universities and Knowledge Society Journal és una publicació electrònica editada per la Universitat Oberta de Catalunya (Barcelona).

Creative Commons
Els textos publicats en aquesta revista estan subjectes –llevat que s'indiqui el contrari– a una llicència de Reconeixement 3.0 Espanya de Creative Commons. Podeu copiar-los, distribuir-los, comunicar-los públicament i fer-ne obres derivades sempre que reconegueu els crèdits de les obres (autoria, nom de la revista, institució editora) de la manera especificada pels autors o per la revista. La llicència completa es pot consultar a http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/es/deed.ca.