Inclusió i cohesió social en una societat digital

José Luis Lázaro Cantabrana, Meritxell Estebanell Minguell, Juan Carlos Tedesco

Resum


La societat de la informació i el coneixement exigeix una alfabetització digital dels seus ciutadans cada vegada més gran. L’educació, en àmbits formals i informals, té un rol destacable a l’hora d’intentar afavorir la inclusió i la inserció social, ja que ajuda a desenvolupar competències que permeten accedir, registrar, editar, publicar i compartir continguts a la xarxa, de manera autònoma, crítica i responsable. En aquest sentit, cal assenyalar que els governs han de facilitar els recursos necessaris perquè això pugui ser possible.

Tal com es detallarà en aquest article, el treball dut a terme per un grup d’experts va permetre identificar els següents factors clau, amb les seves corresponents propostes d’actuació, com a imprescindibles per afavorir els canvis que s’han de produir en l’educació: gestió estratègica, generalització de l’accés a la tecnologia, formació permanent del professorat i avaluació i seguiment de les polítiques i les accions que promouen la inclusió digital i la cohesió social.


Paraules clau


inclusió; cohesió; equitat; social; competència digital

Referències


Arnesen, A., Allen, J., & Simonsen, E. (2009). Policies and practices for teaching socio-cultural diversity. Concepts, principles and challenges in teacher education. Strasbourg: Council of Europe.

Brynjolfsson, E., & McAfee, A. (2014). The second machine age: work, progress, and prosperity in a time of brilliant technologies. New York: Norton & Company.

CERMI. (2010). Observatorio de Accesibilidad de las Páginas de Internet de las Principales Empresas Españolas. Second phase, 2010. Retrieved from http://goo.gl/NCHu6q

Churches, A. (2007). Bloom’s Digital Taxonomy. Retrieved from http://www.eduteka.org/pdfdir/TaxonomiaBloomDigital.pdf

Cobo, C., & Moravec, J. (2011). Aprendizaje invisible: Hacia una nueva ecología de la educación. Retrieved from http://www.aprendizajeinvisible.com/download

Council of Europe. (2001). Towards full citizenship of persons with disabilities through inclusive new technologies. Retrieved from http://goo.gl/I527Es

European Agency for Development in Special Needs Education. (2011). Formación del profesorado para la educación inclusiva en Europa: retos y oportunidades, Brussels: European Agency for Development in Special Needs Education. Retrieved from http://www.european-agency.org/publications/ereports/te4i-challenges-and-opportunities/TE4I-Synthesis-Report-ES.pdf

European Commission. (2013). Una nueva revolución industrial. doi: http://dx.doi.org/10.2775/69805

Fòrum Internacional d’Educació i Tecnologia – FIET. (2014). http://www.fietcat.com

Fundación Orange. (2014). Informe eEspaña 2014. Retrieved from http://www.proyectosfundacionorange.es/docs/eE2014/Informe_eE2014.pdf

Fundación Telefónica. (2012). Alfabetización digital y competencias informacionales. Madrid: Ariel. Retrieved from http://goo.gl/kONXhQ

Fundación Telefónica. (2014). La sociedad de la información en España 2013. Madrid: Ariel. Retrieved from http://goo.gl/kVGEIQ

Generalitat de Catalunya. (2009). Llei 12/2009, del 10 de juliol, d’Educació. Diari Oficial de la Generalitat de Catalunya, DOGC no 5422 [Catalan Law 12/2009, of 10 July, on Education. Official Gazette of the Catalan Government], 16 July 2009.

Generalitat de Catalunya. (2013). Competències bàsiques de l’àmbit digital. Barcelona: Servei de Comunicació i Publicacions. Retrieved from http://www20.gencat.cat/docs/Educacio/Home/Departament/Publicacions/Col_leccions/Competencies_basiques/competencies_digital_primaria.pdf

Gobierno de España. (2006). Ley orgánica 2/2006, de 3 de mayo, de Educación. Boletín Oficial del Estado, 106 [Spanish Organic Law 2/2006, of 3 May, on Education. Official State Gazette], 4 May 2006.

Gutiérrez, A. (2003). Alfabetización digital. Algo más que botones y teclas. Barcelona: Gedisa.

Helsper, E. (2008). Digital inclusion: an analysis of social disadvantage and the information society. London: Department for Communities and Local Government. Retrieved from http://www.esd.org.uk/esdtoolkit/communities/DigitalInclusion/tools%5COXiS%20Report.pdf

Hurtado, Mª. D., & Soto, F. J. (Coords.). (2008). La igualdad de oportunidades en el mundo digital. Murcia: Universidad Politécnica de Cartagena/Consejería de Educación, Ciencia e Investigación.

ISTE. (2007). Estándares nacionales (EEUU) de tecnologías de información y comunicación (TIC) para estudiantes. Retrieved from http://www.eduteka.org/pdfdir/EstandaresNETSEstudiantes2007.pdf

Internet World Status. (2013). Top 50 countries with the highest internet penetration rates – 2013. Retrieved from http://www.internetworldstats.com/top25.htm

Joint Research Centre-European Commission. (2010). Assessing the Effects of ICT in Education Indicators, Criteria and Benchmarks for International Comparisons: Indicators, Criteria and Benchmarks for International Comparisons. OECD Publishing.

Krugman, P. (2012, December 14). Robots y capitalistas sin escrúpulos. El País. Retrieved from http://economia.elpais.com/economia/2012/12/14/actualidad/1355509963_633692.html

OECD. (2001). Understanding the digital divide. Paris: OECD. Retrieved from www.oecd.org/sti/1888451.pdf

OECD. (2007). No more failures: Ten steps to equity in education. Paris: OECD Publishing. doi: http://dx.doi.org/10.1787/9789264032606-4-en

OECD. (2010). Panorama de la educación 2010: Indicadores de la OECD. Paris: OECD Publishing. Retrieved from http://www.oecd.org/dataoecd/46/20/45925316.pdf

OECD. (2011). Habilidades y competencias del siglo XXI para los aprendices del nuevo milenio en los países de la OECD. Paris: OECD Publishing. Retrieved from http://recursostic.educacion.es/blogs/europa/media/blogs/europa/informes/Habilidades_y_competencias_siglo21_OECD.pdf

OECD. (2014). Perspectivas de la OECD sobre ciencia, tecnología e industria 2014 (abridged version): informe Iberoamericano. Paris: OECD Publishing. doi: http://dx.doi.org/10.1787/9789264226487-es

Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants. On the Horizon, 9(5), 1-6. doi: http://dx.doi.org/10.1108/10748120110424816

Suarez, E. (2014). Hacia el mundo feliz de los robots. El Mundo. Retrieved from http://www.elmundo.es/ciencia/2014/03/03/5310eb6a268e3eb4138b4598.html

Sunkel, G., & Trucco, D. (2012). Reflexiones finales. In G. Sunkel, & D. Trucco (Eds.). Las tecnologías digitales frente a los desafíos de una educación inclusiva en América latina (pp. 255-263). Santiago de Chile: CEPAL.

Tedesco, J. C. (2000). Educar en la Sociedad del Conocimiento. Fondo de Cultura Económica, México.

Unesco. (2005). Hacia las sociedades del conocimiento. Paris: UNESCO Publishing. Retrieved from http://portal.unesco.org/culture/es/ev.php-URL_ID=29619&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html

Unesco. (2009). Directrices sobre políticas de inclusión en la educación. Paris: Organizacio´n de las Naciones Unidas para la Educacio´n, la Ciencia y la Cultura Retrieved from http://unesdoc.unesco.org/images/0017/001778/177849s.pdf

Unesco. (2013a). Information and Communication Technology (ICT) in Education in Asia. A comparative analysis of ICT integration and e-readiness in schools across Asia. Information paper; 22. doi: http://dx.doi.org/10.15220/978-92-9189-148-1-en

Unesco. (2013b). Information and Communication Technology (ICT) in Education in Five Arab Countries. A comparative analysis of ICT integration and e-readiness in schools in Egipt, Jordan, Oman, Palestine and Qatar. Quebec: UNESCO Institute for Statistics. Retrieved from http://www.uis.unesco.org/Communication/Documents/ICT-arab-states-en.pdf

Wagner, D.A., Day, B., James, T., Kozma, R.B., Millar, J., & Unwin, T. (2005). Monitoring and evaluation of ICT in education projects: a handbook for developing countries. InfoDev. Washington. The World Bank.

Wastiau, P., Blamire, R., Kearney, C., Quittre, V., Van de Gaer, E., & Monseur, C. (2013). The use of ICT in education: a survey of schools in Europe. European Journal of Education, 48, 11-27. doi: http://dx.doi.org/10.1111/ejed.12020

World Economic Forum. (2014). Global Risks 2014. Retrieved from http://www3.weforum.org/docs/WEF_GlobalRisks_Report_2014.pdf




DOI: http://dx.doi.org/10.7238/rusc.v12i2.2459

Enllaços refback

  • No hi ha cap enllaç refback.




Universitat Oberta de Catalunya. eLearn Center 

RUSC. Universities and Knowledge Society Journal és una publicació electrònica editada per la Universitat Oberta de Catalunya (Barcelona).

Creative Commons
Els textos publicats en aquesta revista estan subjectes –llevat que s'indiqui el contrari– a una llicència de Reconeixement 3.0 Espanya de Creative Commons. Podeu copiar-los, distribuir-los, comunicar-los públicament i fer-ne obres derivades sempre que reconegueu els crèdits de les obres (autoria, nom de la revista, institució editora) de la manera especificada pels autors o per la revista. La llicència completa es pot consultar a http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/es/deed.ca.